Z naukowych analiz historii genetycznej wszy wynika, że już nasi przodkowie sprzed 5,6 miliona lat musieli zmagać się z tym uciążliwym pasożytem. Towarzyszą one zatem ludzkości od zarania dziejów, i niestety, do dzisiaj sprawiają nam niemałe kłopoty. Nowe epidemie wszawicy co rusz wybuchają nie tylko w szkołach czy przedszkolach, ale także w innych miejscach, gdzie mamy do czynienia z dużymi skupiskami ludzi.
Czym jest wszawica ?
Wszy ludzkie to niewielkie owady o wielkości 2 – 4,7 mm (samice są większe od samców), które żywią się krwią człowieka. Ich ugryzienie powoduje świąd. Zdarza się, że w miejscu ukąszenia pojawiają się czerwone grudki. Wszy dzieli się na dwa rodzaje: głowowe, które pasożytują na skórze głowy – poza nią mogą przetrwać maksymalnie 2 dni, oraz wszy odzieżowe. Cykl życia wszy trwa od 32 do 35 dni. Ich obecność jest nie tylko uciążliwa z powodu dyskomfortu, jaki powodują, ale również dlatego, że przenoszą one groźne choroby np. (dur brzuszny, tyfus, dżumę) i mogą spowodować zakażenia bakteryjne i grzybicze.
Przyczyny wszawicy
Kiedyś wszawica była uznawana za efekt braku odpowiedniej higieny. Okazuje się jednak, że i dzisiaj, w czasach, kiedy wszyscy dbamy o czystość, a w aptekach mamy do dyspozycji wiele preparatów przeciw wszom, nadal istnieje duże ryzyko zarażenia się wszami. Największym problemem zdaje się zatem nie tyle brak higieny, co brak odpowiedniej profilaktyki. Zakładamy bowiem, że skoro dbamy o czystość swoją, swoich dzieci oraz naszego otoczenia, to w żadnym wypadku nie grozi nam wszawica.
Niestety, jest to błędne myślenie, ponieważ wszy przenoszą się przez zarażenie, czyli z jednej osoby na drugą. Nie ma znaczenia, czy środowisko, do jakiego trafią, jest czyste czy nie – adaptują się do każdych warunków. Żeby je zwalczyć, nie wystarczą tradycyjne środki higieniczne, niezbędna jest specjalna kuracja lecznicza.
Rozwojowi wszawicy sprzyjają imponujące zdolności wszy do rozmnażania. Dorosły owad może złożyć dziennie do 10 jaj (tzw. gnid). W ciągu całego cyklu swojego życia łączna liczba gnid złożonych przez jednego pasożyta może wynieść od 100 do nawet 200. Są one przyczepiane do nasady włosa za pomocą specjalnej, lepiącej substancji, przez co zwykłe mycie głowy nie jest w stanie ich zlikwidować.
Ryzyko i przebieg wszawicy
W grupie najwyższego ryzyka wystąpienia wszawicy znajdują się dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, bo właśnie w placówkach opiekuńczych i oświatowych dochodzi najczęściej do zarażenia się wszami. Pasożyty przenoszą się poprzez bezpośredni kontakt – z jednego dziecka na drugie. Wystarczy zetknięcie się głowami lub wymiana spinkami, gumkami czy nakryciami głowy albo korzystanie z jednego grzebienia. Identycznie jest w przypadku dorosłych.
W dalszej kolejności wszy są przynoszone przez dzieci do domu, gdzie zarazić mogą się pozostali domownicy oraz inne osoby z otoczenia dziecka. Jak już wspomniano, wszy lubią duże skupiska ludzi, dlatego dzieci mogą je złapać również na koloniach czy obozach. Dorośli narażeni są na wszawicę zwłaszcza w czasie mieszkania w internacie czy akademiku albo w koszarach lub przebywając w domach opieki albo noclegowniach.
Profilaktyka wszawicy – co odstrasza wszy?
Wszawicy o wiele łatwiej zapobiegać, niż ją leczyć. Odpowiednia profilaktyka jest w stanie zapewnić skuteczną ochronę przed zarażeniem się wszami. Jej podstawą jest systematyczna kontrola włosów. Świetnie nadaje się do tego grzebień – wyczeska ze stali nierdzewnej CICHO wSZA z gęstymi ząbkami.
Niezastąpione w walce z wszawicą są również nowoczesne produkty przeciw wszom, które zawierają specjalne, odstraszające wszy olejki eteryczne np. olejki z rozmarynu, drzewa herbacianego, mięty pieprzowej czy lawendy. Dzisiaj są one dostępne w formie gumek do włosów czy specjalnych plastrów do naklejania na ubrania i czapki.
Warto również stosować specjalne szampony przeciw wszom np. szampon CICHO wSZA, który ma w składzie naturalne olejki. Oprócz tego ważne jest wykształcenie prawidłowych nawyków higienicznych, takich jak unikanie korzystania z cudzych grzebieni, gumek do włosów, spinek, nakryć głowy czy ręczników.
