W Trosce o Twoje zdrowie – Poradnik Sanity
Każde uderzenie serca pompuje pewną ilość krwi do tętnic.
Pomiary ciśnienia tętniczego pokazują jakie ciśnienie wywiera krew (pompowana przez serce) na ściany naszych tętnic.
Ciśnienie tętnicze jest wyrażane za pomocą dwóch wartości – ciśnienia skurczowego i ciśnienia rozkurczowego. Liczba skurczowa wskazuje na ciśnienie wewnątrz tętnicy podczas bicia serca. Rozkurczowa przedstawia ciśnienie w tętnicy, gdy serce jest w stanie spoczynku. Regularny pomiar ciśnienia tętniczego krwi pozwala lekarzom wykryć wczesne stadium nadciśnienia tętniczego, które prowadzi do poważnych schorzeń. Na czym jednak dokładnie te pomiary polegają?
Na czym polega pulsacyjny pomiar ciśnienia krwi?
W przypadku pulsacyjnego pomiaru ciśnienia krwi lekarz napompuje mankiet ciśnieniomierza. Następnie przyłoży stetoskop nad główną tętnicą ramienia i zacznie nasłuchiwać pulsu. Kiedy mankiet ciśnieniomierza napełni się powietrzem, pacjent poczuje ucisk wokół ramienia. Lekarz otworzy zawór na mankiecie i wypuści z niego powietrze. Wówczas usłyszy dźwięk pulsującej krwi. Będzie to ciśnienie skurczowe. Kiedy w miarę wypuszczania powietrza z mankietu ciśnieniomierza dźwięk pulsowania krwi zniknie, lekarz zmierzy ciśnienie rozkurczowe.
Z czego wynika pojawienie się dźwięku pulsacyjnego podczas wypuszczania powietrza z mankietu ciśnieniomierza? W sytuacji, gdy ciśnienie w mankiecie osiąga takie wartości, które znajdują się w przedziale pomiędzy wartościami ciśnienia skurczowego i rozkurczowego, to wówczas dochodzi do zamykania się uciskanej tętnicy w fazie rozkurczu serca i jej pulsacyjnego otwierania podczas skurczu serca. Jest to źródłem charakterystycznego dźwięku, zgodnego z akcją serca pacjenta.
Wynik takiego badania prezentuje dwie liczby. Górna cyfra jest ciśnieniem skurczowym, z kolei dolna rozkurczowym.
Oscylometryczny pomiar ciśnienia krwi
Oscylometryczny pomiar ciśnienia krwi pojawił się po raz pierwszy pod koniec XIX wieku. Urządzenie przeznaczone do oscylometrycznego pomiaru obserwuje oscylację ciśnienia w mankiecie ciśnieniomierza. W dzisiejszych czasach elektroniczne urządzenia oscylometryczne są wykorzystywane do pomiarów długoterminowych. Lekarze zalecają podłączenie do takiego urządzenia pacjentów cierpiących na choroby serca, aby stale monitorować zmiany w ich ciśnieniu krwi.
Pierwszy elektroniczny mankiet oscylometryczny do nieinwazyjnego pomiaru ciśnienia krwi został opatentowany w 1976 roku. Urządzenie oscylometryczne wykorzystuje mankiet tak jak w pomiarach pulsacyjnych. Różnica polega na tym, że ciśnieniomierz oscylometryczny automatycznie napełnia i opróżnia mankiet. Dzięki temu urządzenie jest w stanie podać dokładny wynik ciśnienia krwi bez ingerencji personelu medycznego. Maszyna wymaga jednak regularnej kalibracji. W przeciwnym wypadku czujnik ciśnieniomierza oscylometrycznego zacznie podawać niedokładny wynik.
Jakie są różnice między pomiarem pulsacyjnym i oscylometrycznym?
W odróżnieniu od techniki osłuchowej, która polega na manualnym nasłuchiwaniu pulsu, pomiar oscylometryczny wykonamy bez specjalistycznych umiejętności. Dlatego elektroniczne ciśnieniomierze sprawdzą się w rękach niewykwalifikowanego personelu lub w warunkach domowych. Warto jednak pamiętać o tym, że różne metody pomiaru ciśnienia krwi mogą pokazywać różne rezultaty.
Monitory w urządzeniach oscylometrycznych mogą pokazywać niedokładne wyniki w przypadku pacjentów cierpiących na:
- niektóre choroby serca;
- arytmię (zaburzenia rytmu serca);
- miażdżycę tętnic.
Z tego powodu wiele ciśnieniomierzy oscylometrycznych nie nadaje się do zastosowania w warunkach klinicznych.
W niektórych badaniach stwierdzono, że ciśnienie skurczowe mierzone za pośrednictwem klasycznych metod w ujęciu dobowym (zbierając wyniki z 24 godzin) wykazało niższe wyniki od metody oscylometrycznej. Ciśnienie rozkurczowe pozostawało jednak bez zmian. W tym samym badaniu upewniono się, czy na pomiar wpływa ramię, na którym mierzono ciśnienie. Kilkukrotne próby wykazały, że różnica między ramionami wynosi mniej niż 1 mmHg, dlatego jest nieistotna.
Czy otyłość pacjenta ma wpływ na analizę badawczą?
Analizy pacjentów z BMI powyżej 30 wykazały jedynie nieznaczną różnicę między pomiarem klasycznym i oscylometrycznym z wykorzystaniem zautomatyzowanej aparatury. Mimo wszystko zachodzi podejrzenie dotyczące tego, że zbadano zbyt małą liczbę pacjentów. Aby rezultat badania był pewny, należy w przyszłości przeanalizować tę tezę na większej grupie badanych. Tylko w ten sposób będzie możliwe udowodnienie tego, że zbyt niska ilość pomiarów nie jest źródłem różnicy ciśnienia krwi między dwoma urządzeniami pomiarowymi.
Konkluzja w sprawie badania między pomiarem pulsacyjnym i oscylometrycznym
Na podstawie przeprowadzonych testów ustalono, że ciśnieniomierz oscylometryczny wykazuje dużą różnicę pomiaru w przypadku pacjentów cierpiących na nadciśnienie tętnicze. Może ono wynikać ze schorzeń takich jak miażdżyca, cukrzyca lub zaburzenia pracy serca. Dlatego w przypadku niektórych pacjentów urządzenie oscylometryczne wykazuje błędną klasyfikację nadciśnienia tętniczego. Mocną stroną badania było wykorzystanie urządzenia oscylometrycznego do całodobowego pomiaru ciśnienia. Dzięki temu lekarze wyeliminowali dodatkowe źródło różnic między poszczególnymi pomiarami.
Czy istnieją ciśnieniomierze łączące metodę oscylometryczną i tradycyjną?
Istnieją urządzenia, które łączą w sobie dwie metody pomiaru ciśnienia krwi. Sprawdzają się szczególnie w przypadku osób cierpiących na zaburzenia rytmu serca. Urządzenie łączące dwie metody jest wyposażone w aparat, który umożliwia nasłuchiwanie pulsu podczas pomiaru. W przypadku słabo słyszalnego tętna użytkownik może jednak przełączyć się na tryb oscylometryczny, aby automatycznie zmierzyć wynik skurczowy i rozkurczowy.
Na rynku dostępne są urządzenia, wykorzystujące metodę pulsacyjną. Łączy ona w sobie zarówno technologię oscylometryczną, jak i pulsacyjną, co pozwala na uzyskanie dokładnych wyników – urządzenie takie mierzy wartość ciśnienia tętniczego pomiędzy dwoma uderzeniami serca z dokładnością do około ± 2 mmHg. Metoda ta pozwala na jednoczesne wyeliminowanie błędów wynikających z subiektywnej oceny (rejestrowania dźwięku przez badającego, a także indywidualnego tempa wypuszczania powietrza) oraz umożliwia pomiary ciśnienia u pacjentów z zaburzeniami rytmu serca, czy też innymi schorzeniami, które nie pozwalają na uzyskanie miarodajnego wyniku z wykorzystaniem ciśnieniomierza oscylometrycznego.
Źródła:
https://medlineplus.gov/lab-tests/measuring-blood-pressure/
https://en.wikipedia.org/wiki/Blood_pressure_measurement#Oscillometric
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7125401/
https://journals.lww.com/bpmonitoring/Abstract/2001/12000/Oscillometric_blood_pressure_measurement__progress.4.aspx
